Nieuw in onderzoek: anticonceptiepil zonder hormonen

Een nieuwe anticonceptiepil zonder hormonen?
Steeds meer vrouwen zijn op zoek naar een alternatief voor de klassieke anticonceptiepil. Dat is niet zo vreemd: veel vrouwen ervaren bijwerkingen door de hormonen in de pil. Onderzoekers werken nu aan een veelbelovende nieuwe variant – zonder de bekende ‘pil-hormonen’.

De stof die centraal staat in dit onderzoek is mifepriston. Deze stof wordt momenteel gebruikt in de abortuspil, maar in een lagere dosering zou het ook kunnen dienen als betrouwbaar anticonceptiemiddel. Ruim zestig jaar na de introductie van de klassieke pil lijkt er daarmee een mogelijk nieuw alternatief op komst – zonder oestrogeen en progesteron.

Het onderzoek naar deze hormonenvrije pil bevindt zich nog in de testfase, maar de eerste resultaten zijn positief. We volgen deze ontwikkelingen uiteraard op de voet.

Waarom kiezen steeds meer vrouwen voor een alternatief voor de pil?
De klassieke anticonceptiepil raakt langzaam uit de gratie. Steeds meer vrouwen stoppen ermee – vooral vanwege de hormonen en de bijwerkingen die daarmee gepaard gaan. De standaardpil bevat meestal twee hormonen: oestrogeen en progestageen. In de zogeheten minipil zit alleen progestageen, maar ook dat is voor veel vrouwen reden genoeg om over te stappen op iets anders.

Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat vier op de tien jonge vrouwen de afgelopen drie jaar zijn gestopt met hormonale anticonceptie. Online wordt die trend zichtbaar op platforms als TikTok, waar veel vrouwen openhartig hun ervaringen delen. Vaak gaat het over bijwerkingen zoals stemmingswisselingen, hoofdpijn of misselijkheid – gevolgd door het gevoel van opluchting na het stoppen.

Steeds meer vrouwen kiezen daarom voor een natuurlijke vorm van anticonceptie, dus zonder hormonen. Let op: deze methoden zijn niet altijd even betrouwbaar.

Ook gynaecoloog Gunilla Kleiverda ziet de behoefte aan alternatieven in de praktijk groeien. In De Nieuws BV vertelt ze: “Uit onderzoek blijkt dat zo’n 750.000 vrouwen ontevreden zijn over hun huidige anticonceptie.” Online gesprekken helpen het onderwerp bespreekbaar te maken, zegt ze, maar vooral: “Vrouwen ervaren echt bijwerkingen – dat is ook wetenschappelijk onderbouwd.”

Is er al een pil zonder hormonen?
Een anticonceptiepil zonder hormonen – het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Toch lijkt dit alternatief nu écht in zicht. Voor het eerst sinds de introductie van de klassieke pil, ruim zestig jaar geleden, wordt er gewerkt aan een nieuwe variant zonder oestrogeen of progestageen.

De nieuwe pil is gebaseerd op mifepriston, een stof die je misschien kent als onderdeel van de abortuspil. In een veel lagere dosering blijkt mifepriston echter ook geschikt als anticonceptiemiddel. Het grote verschil? Deze pil bevat géén klassieke hormonen.

Het onderzoek naar deze nieuwe hormonenvrije pil is nog in een vroege fase. De eerste testen zijn gestart, en onderzoekers zijn momenteel op zoek naar vrouwen die willen deelnemen aan deze testperiode.

Wat is mifepriston? En hoe werkt het als anticonceptie?
De nieuwe anticonceptiepil is niet helemaal hormoonvrij, maar werkt met een zogenoemd anti-hormoon. Het gaat om de stof mifepriston, die de werking van het lichaamseigen hormoon progesteron blokkeert. En dat is belangrijk, want progesteron speelt een grote rol in het voorbereiden van de baarmoeder op een zwangerschap.

Arts-onderzoeker Nanke Cui legt het uit: “Deze pil werkt eigenlijk tegen progesteron. Omdat het dat zwangerschapshormoon blokkeert, wordt een zwangerschap voorkomen.”

Wat is het verschil met de klassieke pil?
Er zijn een paar belangrijke verschillen:

• Minder bijwerkingen – Uit eerste onderzoeken blijkt dat maar liefst 95% van de vrouwen geen bijwerkingen ervaart. Sommige vrouwen geven zelfs aan minder bloedverlies en minder menstruatiepijn te hebben.
• Minder vaak slikken – In plaats van dagelijks, hoef je deze pil maar één keer per week in te nemen.
• Voor meer vrouwen geschikt – Omdat deze pil geen klassieke hormonen bevat, zou het ook een veilige optie kunnen zijn voor vrouwen met een verhoogd risico op bijvoorbeeld trombose of borstkanker.

Gynaecoloog Gunilla Kleiverda noemt het onderzoek naar deze nieuwe pil “een doorbraak”. Niet alleen omdat het een nieuwe vorm van wekelijkse anticonceptie biedt, maar ook omdat het middel geschikt is als morning-afterpil. Dat geeft vrouwen meer keuzevrijheid én controle over hun eigen vruchtbaarheid.