Wereld Schildklierdag: aandacht voor een belangrijk orgaan
Op 25 mei 2022 vond de vijftiende editie plaats van Wereld Schildklierdag. Deze dag wordt door organisaties over de hele wereld gebruikt om het bewustzijn over ziekten van de schildklier te vergroten. Het doel is om mensen te informeren over het belang van vroegtijdige herkenning, een juiste behandeling en goede zorg rondom schildklieraandoeningen.
Wat doet de schildklier precies?
De schildklier is een klein, maar vitaal orgaan in je hals, vlak onder je strottenhoofd. Het lijkt misschien onopvallend, maar deze vlindervormige klier regelt essentiële processen in je lichaam. Denk aan de stofwisseling, je energiebalans en zelfs je groei.
Deze klier produceert twee belangrijke hormonen: T4 (thyroxine) en T3 (tri-joodthyronine). Deze hormonen beïnvloeden allerlei lichaamsfuncties, zoals:
-
Je spijsvertering
-
Je hartslag en bloeddruk
-
Het regelen van je lichaamstemperatuur
-
Je concentratievermogen en geheugen
-
Je humeur en energieniveau
Hoe regelt je lichaam de schildklier?
Je hersenen houden goed in de gaten hoeveel schildklierhormoon je nodig hebt. Een deel van je hersenen, de hypothalamus, geeft een seintje af in de vorm van TRH. Dat signaal zorgt ervoor dat de hypofyse, een ander hersendeel, het hormoon TSH aanmaakt. TSH geeft dan weer een duwtje aan de schildklier om de hormonen T4 en T3 te maken. Zo zorgt je lichaam ervoor dat er altijd precies genoeg schildklierhormoon rondgaat.
Het belang van schildklierhormonen voor je gezondheid
Schildklierhormonen zijn onmisbaar voor het soepel laten verlopen van je stofwisseling en voor het behouden van een evenwichtige lichamelijke en geestelijke conditie. Ze hebben invloed op:
-
Je gewicht
-
Je energieniveau
-
Je mentale scherpte
-
Je stemming
-
De werking van je spijsvertering
-
Je hartfunctie
Signalen die kunnen wijzen op schildklierproblemen
Schildklieraandoeningen uiten zich vaak met vage klachten. Denk aan:
-
Extreme vermoeidheid
-
Verhoogde gevoeligheid voor kou of warmte
-
Wisselende stemmingen
-
Onregelmatige hartslag
-
Problemen met afvallen of aankomen
Omdat deze symptomen ook bij andere aandoeningen kunnen voorkomen, wordt een schildklieraandoening soms pas laat herkend. Het is daarom belangrijk alert te zijn en tijdig een arts te raadplegen.
Symptomen bij een te trage schildklier (hypothyreoïdie)
Wanneer de schildklier te weinig hormonen produceert, vertraagt je lichaam. Dit kan leiden tot:
-
Vermoeidheid en lusteloosheid
-
Koude intolerantie
-
Gewichtstoename zonder duidelijke reden
-
Obstipatie
-
Droge huid en haaruitval
-
Spierpijn en stijfheid
-
Langzame hartslag
-
Geheugenproblemen
Een veelvoorkomende oorzaak is de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte waarbij het eigen afweersysteem de schildklier beschadigt.
Symptomen bij een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie)
Als de schildklier juist te actief is, versnellen de lichaamsprocessen. Klachten kunnen zijn:
-
Trillende handen
-
Gevoeligheid voor prikkels
-
Slaapproblemen
-
Onverklaarbaar gewichtsverlies
-
Diarree
-
Snelle hartslag of hartkloppingen
-
Overmatig zweten en een klamme huid
-
Spierzwakte
De ziekte van Graves is een bekende oorzaak hiervan. Hierbij zorgt het immuunsysteem voor overmatige stimulatie van de schildklier.
Zwangerschap en schildklierzorg
Tijdens de zwangerschap is een goede werking van de schildklier extra belangrijk, omdat het ongeboren kind in het begin volledig afhankelijk is van het hormoon van de moeder. Bij een trage schildklier is vaak een hogere dosering van medicatie nodig. Bij een te snelle schildklier wordt meestal gekozen voor specifieke medicijnen die veilig zijn voor de baby.
Een goede medische begeleiding tijdens deze periode is cruciaal voor de gezondheid van moeder en kind.
Behandelopties bij schildklierproblemen
De meeste schildklieraandoeningen vragen om langdurige behandeling. Voor een trage schildklier wordt meestal levothyroxine voorgeschreven, dat het hormoon tekort aanvult.
Bij een te snelle schildklier kunnen medicijnen zoals thiamazol (Strumazol) of propylthiouracil (PTU) ingezet worden om de hormoonproductie te remmen. Soms is behandeling met radioactief jodium of een operatie nodig, bijvoorbeeld bij een grote struma of onvoldoende effect van medicijnen.
Wisselen van schildkliermedicatie? Let op!
Het is belangrijk om altijd hetzelfde merk levothyroxine te gebruiken. Verschillen tussen merken kunnen zorgen voor schommelingen in de hormoonspiegels. Bij Thuisapotheek zorgen we ervoor dat je consistent dezelfde medicatie ontvangt, tenzij er een landelijke voorraadcrisis is.
Regelmatige controle en goede begeleiding
Je schildklierwaarden worden doorgaans elke 3 tot 6 maanden gecontroleerd. Ook als de bloedwaarden normaal zijn, kun je je soms niet optimaal voelen. Samen met je arts kan dan worden gekeken of aanpassing van de dosering nodig is.
Onze apothekers ondersteunen je graag bij vragen over medicatie en eventuele bijwerkingen.
Wanneer naar de huisarts?
Heb je klachten die kunnen wijzen op een schildklierprobleem? Aarzel niet om medische hulp te zoeken. Neem je vragen en medicatieoverzicht mee naar het consult, zodat je goed voorbereid bent. Dit helpt je huisarts om een betere diagnose te stellen.
Bijzondere situatie: problemen met de bijschildklieren
Soms raken de bijschildklieren beschadigd, bijvoorbeeld na een operatie aan de schildklier. Dit kan leiden tot een tekort aan bijschildklierhormoon, met verstoringen in de calciumbalans als gevolg. Dit vraagt om specifieke behandeling en begeleiding.
Je staat er niet alleen voor
Heb je vragen over je schildklieraandoening, medicatie of bijwerkingen? Wij staan voor je klaar. Neem gerust contact met ons op. Onze apothekers denken graag met je mee.